Wyrok Sądu Okręgowego

I C 2145/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie VI Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: Anna Kowalska

Protokolant: Jan Nowak

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Adama Wiśniewskiego

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "Zacisze" w Warszawie

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

zobowiązuje Spółdzielnię Mieszkaniową "Zacisze" z siedzibą w Warszawie do przyjęcia powoda Adama Wiśniewskiego w poczet członków spółdzielni oraz do złożenia oświadczenia woli ustanawiającego na rzecz Adama Wiśniewskiego spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nr 12 w budynku przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie.

znosi wzajemnie koszty procesu miedzy stronami.

/-/ Anna Kowalska

UZASADNIENIE

Adam Wiśniewski pozwem skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie wniósł o zobowiązanie pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej "Zacisze" do przyjęcia powoda Adama Wiśniewskiego w poczet członków Spółdzielni, a także do złożenia przez pozwaną oświadczenia woli ustanawiającej spółdzielcze lokatorskie prawo powoda do lokalu nr 12 w budynku przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie. W uzasadnieniu powód podniósł, że wstąpił w najem lokalu mieszkalnego po swojej matce Marii Wiśniewskiej, która od 1 stycznia 2010 r. do 15 grudnia 2022 r. jako najemca lokalu mieszkalnego spłacała kredyt związany z lokalem. Ponadto podniósł, że jego matka pracowała w spółdzielni jako dozorca od 2005 roku, lokal otrzymała w 2008 roku, a ponadto zobowiązał się wpłacić do kasy spółdzielni część kredytu w wyniku otrzymania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (pozew k. 5).

W odpowiedzi na pozew Spółdzielnia Mieszkaniowa "Zacisze" w Warszawie wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pozwana nie zanegowała faktów podanych przez powoda ale podniosła, że gdyby uznać jego roszczenie za słuszne co do zasady to trzeba by określić obowiązek powoda wpłacenia kwoty 15 000 złotych jako wartość odpowiadającą 10% kosztów budowy lokalu. Ponadto powód winien wykazać, że jest jedyną osobą która nabyła w drodze dziedziczenia prawo do wkładu budowlanego, a zamieszkały w lokalu Piotr Wiśniewski powinien złożyć oświadczenie, że nie będzie się ubiegał o członkostwo (odpowiedź na pozew k. 15).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Maria Wiśniewska była zatrudniona w Spółdzielni Mieszkaniowej "Zacisze" w Warszawie w okresie od dnia 1 stycznia 2005 roku do dnia 15 grudnia 2022 roku, na stanowisku dozorcy domu. Umowa o pracę została rozwiązana z zachowaniem okresu wypowiedzenia przez pracodawcę. Maria Wiśniewska poprzednio Kowalska w okresie od 1 stycznia 2008 roku do 15 grudnia 2022 roku była obciążona kosztami utrzymania nieruchomości między innymi spłatą raty kredytu lokatorskiego dotyczącego lokalu nr 12 w budynku przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie, który zajmowała jako najemca lokalu funkcyjnego od 1 stycznia 2008 roku. Kredyt lokatorski przypadający na lokale funkcyjne został w całości spłacony przez Spółdzielnię w dniu 31 grudnia 2020 roku w ramach płatności ostatniej raty kredytu. Maria Wiśniewska spłaciła przypadający na nią kredyt. Dozorcy domów zajmowali mieszkania funkcyjne na zasadach określonych w prawie lokatorskim - obowiązek spłaty kredytu lokatorskiego miał charakter umowny.

Pozwana Spółdzielnia uzależniła uznanie roszczeń powoda od uiszczenia przez niego kwoty odpowiadającej 10% kosztów budowy lokalu. Wartość lokalu została określona na kwotę 5000 złotych za m2. Tym samym nie wpłacony przez powoda udział własny we wkładzie mieszkaniowym do uzupełnienia przez niego stanowił kwotę 15 000 złotych. Powód zobowiązał się uiścić wkład własny w wysokości określonej wyżej w przypadku przyjęcia go w poczet członków Spółdzielni i przyznanie mu spółdzielczego prawa do lokalu nr 12 w budynku przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie.

Adam Wiśniewski jako następca prawny Marii Wiśniewskiej wstąpił w najem lokalu nr 12 przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie. Drugi syn zmarłej Marii Wiśniewskiej - Piotr Wiśniewski złożył pisemne oświadczenie, że nie będzie się ubiegał o członkostwo w pozwanej Spółdzielni.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o stanowiska stron, ich twierdzenia (niezaprzeczone przez drugą stronę), dokumenty, których treść i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną stronę i budziła wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że poprzednik prawny powoda - jego matka pracowała jako dozorca - dozorca domu i wykazała się nienaganną pracą na rzecz Spółdzielni w wymaganym okresie czasu (10 lat). Bezspornym jest, że zajmując przedmiotowy lokal jako lokal funkcyjny spłaciła kredyt lokatorski związany z tym lokalem, jak również fakt, że został on w całości spłacony.

W 2015 roku Spółdzielnia uchwaliła regulamin w którym zakreśliła zakres wymogów jakie należy spełnić, aby zainteresowana osoba mogła ubiegać się o przyjęcie jej w poczet spółdzielni. Rada Nadzorcza pozwanej podjęła w dniu 15 stycznia 2015 roku uchwałę nr 15/2015 mocą której upoważniono zarząd do przydziału dozorcom domów zajmowanym przez nich mieszkań funkcyjnych i regulującą zasady przydziału. Maria Wiśniewska była dozorcą domu, spełniała wszystkie kryteria określone w regulaminie oraz uchwale Rady Nadzorczej.

Przepis art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 124) wskazuje, kto może być członkiem spółdzielni - osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych lub miała zdolność ograniczoną i powód spełniał ten wymóg. Zgodnie z § 5 regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały Rady Nadzorczej nr 15/2015 z dnia 15 stycznia 2015 roku, osoba fizyczna może zostać przyjęta w poczet członków spółdzielni, o ile złożyła deklarację członkowską i spełniła jeden z warunków wymienionych w regulaminie. Jednym z warunków było zgromadzenie wkładu budowlanego, innym to, że członkostwo osoby ubiegającej się wynika z zobowiązań spółdzielni podjętych wobec pracowników spółdzielni (§ 6 regulaminu). Maria Wiśniewska spłaciła prawie cały przypadający na jej lokal kredyt, a jako pracownik spółdzielni miała względem niej roszczenie wynikające z zobowiązania się samej spółdzielni wobec jej pracowników o przyjęcie ich w poczet członków.

Odnosząc się z kolei do uchwały z dnia 15 stycznia 2015 roku Rady Nadzorczej spółdzielni nr 15/2015 upoważniała ona zarząd do przydziału mieszkań dozorcom domów, pracującym w spółdzielni 10 lat i wykazujących się nienaganną pracą przez 5 lat oraz emerytom i rencistom na zasadach obowiązujących w spółdzielni tj. po wycenie przez biegłego wartości wkładu budowlanego i uzyskaniu pozytywnej opinii Komitetów Domowych poszczególnych budynków. Wskazać należy, że Maria Wiśniewska wykonywała nienaganną pracę na rzecz Spółdzielni przez okres od dnia 1 stycznia 2005 roku do dnia 15 grudnia 2022 roku jako dozorca domu (ponad 17 lat). Zgodnie z art. 691 k.c. w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby wymienione wyżej wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. Wstąpienie osób wskazanych w art. 691 k.c. w stosunek najmu następuje z mocy prawa, bez konieczności zawierania nowej umowy najmu między sukcesorem a wynajmującym i niezależnie od tego, czy źródłem najmu była umowa najmu czy decyzja administracyjna o przydziale (tak SN w uchwale z 16 października 1997 r., III CZP 40/97). W związku z wstąpieniem osób wymienionych w art. 691 k.c. stosunek prawny najmu nie wygasa, ale "przekształca się" podmiotowo po stronie najemcy. Należy zatem przyjąć, że między osobą (osobami), która (które) wstąpiła (wstąpiły) w stosunek najmu, a wynajmującym z mocy prawa istnieje stosunek prawny o takiej samej treści jak stosunek, który łączył wynajmującego z dotychczasowym najemcą (zob. też Edward Gniewek, Komentarz (w:) Kodeks cywilny, pod red. Edward Gniewek, Piotr Machin, Krzysztof Pietrzykowski, Włodzimierz Siedlecki, Warszawa 2020). Na podstawie art. 691 k.c. prawo najmu lokalu mieszkalnego przechodzi na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (zob. Edward Gniewek (w:) Edward Gniewek, Komentarz, Warszawa, 2020, s. 815- 816). Powód na powyższej podstawie prawnej wstąpił z mocy prawa w stosunek najmu lokalu nr 12 w budynku przy ul. Kwiatowej 10 po zmarłej Marii Wiśniewskiej. Drugi syn zmarłej Marii Wiśniewskiej - zamieszkujący w przedmiotowym lokalu - złożył oświadczenie, że nie będzie się ubiegał o członkostwo w pozwanej spółdzielni. Powód złożył oświadczenie, że wniesie wymagany od niego wkład stanowiący 10% wartości rynkowej jego mieszkania wg wyceny przedstawionej przez pozwaną, która była przez nią akceptowana w przypadku roszczeń innych pracowników spółdzielni będących w tożsamej sytuacji jak powód.

W ocenie Sądu powód po uiszczeniu kwoty 15 000 złotych z tytułu wkładu własnego, do czego zobowiązał się na rozprawie w dniu 10 marca 2023 roku będzie spełniać wskazane powyżej warunki do żądania przyjęcia go w poczet członków spółdzielni i ustanowienia na jego rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Z tych względów na wskazanej wyżej podstawie prawnej orzeczono jak w punkcie 1-szym wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 100 k.p.c. Powód zrzekł się poniesionych kosztów procesu (koszt opłaty od pozwu, koszty zastępstwa procesowego). Tym samym pomimo przegrania procesu przez pozwaną, Sąd zastosował art. 100 k.p.c. znosząc wzajemnie koszty procesu, co skutkowało pozostaniem przez strony przy kosztach poniesionych (punkt 2-gi wyroku).

/-/ Anna Kowalska