Wyrok Sądu Rejonowego

Sygn. akt I C 1234/23

 

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

Dnia 25 maja 2023 roku

 

Sąd Rejonowy w Warszawie, V Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Anna Kowalska

Protokolant: sekretarz sądowy Jan Nowak

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2023 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Jana Wiśniewskiego

przeciwko Adamowi Zielińskiemu

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego Adama Zielińskiego na rzecz powoda Jana Wiśniewskiego kwotę 5000 zł

(pięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od

dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty;

2. zasądza od pozwanego Adama Zielińskiego na rzecz powoda Jana Wiśniewskiego kwotę 1200 zł

(jeden tysiąc dwieście złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od

dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów

procesu;

3. skazać pozwanego Adama Zielińskiego na grzywnę w kwocie 500 zł (pięćset złotych), wobec nadużycia przez niego prawa procesowego.

Uzasadnienie wyroku sporządzone w części dot. zastosowania sankcji z art. 226 §2 k.p.c.

Jak wynika z art. 4(1) Kodeksu postępowania cywilnego z uprawnienia przewidzianego

w przepisach postępowania stronom i uczestnikom postępowania nie wolno czynić użytku

niezgodnego z celem, dla którego je ustanowiono (nadużycie prawa procesowego). Sąd

Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 15 marca 2021 r. w sprawie I ACa 543/21

trafnie podkreślił, że "środki procesowe mające na celu zagwarantowanie stronom ich uprawnień

powinny być wykorzystywane w sposób właściwy, służący realizacji tych uprawnień

a nierzetelne postępowanie strony może uzasadniać odpowiednią reakcje sądu. Zakaz

nadużycia praw procesowych należy uznać, obok zasady efektywności i równouprawnienia

stron, za istotny element rzetelnego procesu. Sąd orzekający może i powinien przeciwdziałać

podejmowaniu przez stronę czynności paraliżujących tok postępowania sądowego i tym

samym pozbawiających przeciwnika procesowego możliwości uzyskania efektywnej

ochrony". Warto też przypomnieć, że w świetle art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania

obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać

wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz

przedstawiać dowody.

Stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie pozwany nadużył prawa procesowego.

Ustawodawca w art. 226(2) k.p.c. przewidział, że gdy sąd stwierdzi nadużycie przez

stronę prawa procesowego, może w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie:

1) stronę nadużywającą skazać na grzywnę;

2) niezależnie od wyniku sprawy, odpowiednio do spowodowanej tym nadużyciem prawa

procesowego zwłoki w jej rozpoznaniu, włożyć na stronę nadużywającą obowiązek

zwrotu kosztów w części większej, niż wskazywałby wynik sprawy, a nawet zwrotu

kosztów w całości;

3) na wniosek strony przeciwnej:

a) przyznać od strony nadużywającej koszty procesu podwyższone odpowiednio do

spowodowanego tym nadużyciem zwiększenia nakładu pracy strony przeciwnej na

prowadzenie sprawy, nie więcej jednak niż dwukrotnie,

b) podwyższyć stopę odsetek zasądzonych od strony, której nadużycie spowodowało

zwłokę w rozpoznaniu sprawy, za czas odpowiadający tej zwłoce, z tym że stopa

może zostać podwyższona nie więcej niż dwukrotnie; przepisów o maksymalnej

dopuszczalnej wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie nie stosuje się.

Zdaniem Sądu, w świetle uznania, że pozwany nadużył prawa procesowego konieczne

stało się zastosowanie sankcji, o jakich mowa powyżej. Zwrócić należy, że pozwany był

pouczony w trybie art. 226(1) k.p.c. o możliwości zastosowania środków przewidzianych

w art. 226(2) §2 k.p.c.

Pozwany w dniu rozprawy wyznaczonej na 2 lutego 2023 r. poinformował Sąd o wypadku

i doznanych poważnych obrażeniach ciała, co miało skutkować niemożliwością stawienia się

w Sądzie na rozprawę. Rozprawa, na której miało dojść do przesłuchania stron i świadków

została więc odroczona; podjęta decyzja o odroczeniu rozprawy została podjęta przez Sąd

w zaufaniu do oświadczenia pozwanego. Sąd oparł się przy tym na zapewnieniu pozwanego,

iż nie zdążył jeszcze udać się do lekarza sądowego, a stosowne zaświadczenie lekarskie

przedłoży niezłocznie po uzyskaniu go. Kolejna rozprawa odbyła się po trzech miesiącach,

tj. w dniu 5 maja 2023 r.

Powód w piśmie z dnia 10 maja 2023 r. wskazał, że w dniu rozprawy pozwany brał

udział w zajęciach sportowych na siłowni "Siłownia pod chmurką" w Warszawie. Pozwany zaprzeczył, aby

w dniu rozprawy w dniu 2 lutego 2023 r. - kiedy miał być chory - ćwiczył na siłowni. Celem

weryfikacji tej okoliczności Sąd z urzędu zwrócił się do Siłowni "Siłownia pod chmurką" z zapytaniem, czy

w dniu 2 lutego 2023 r. pozwany pojawił się w tym obiekcie celem uprawiania sportu. Jak

wynika z nadesłanego pisma pozwany we wskazanym dniu brał udział w zajęciach

sportowych. Powyższe pismo oraz korespondujące z nim oświadczenie powoda należy uznać

za miarodajne do wykazania, że pozwany umyślnie wprowadził w błąd Sąd co do rzekomego

nagłego wypadku, który uniemożliwił mu udział w rozprawie w dniu 2 lutego 2023 r.

Swoim zachowaniem pozwany doprowadził w sposób nieuprawniony do odroczenia

rozprawy wyznaczonej na dzień 2 lutego 2023 r., poprzez wprowadzenie Sądu w błąd, co

należy zakwalifikować jako rażąco naganne. Pozwany w istocie zastosował środek obstrukcji

postępowania i składając fałszywe oświadczenie o nagłym wypadku prowadzącym do braku

możliwości udziału w rozprawie, doprowadził do tego, że Sąd odroczył rozprawę. Kolejna

mogła być wyznaczona dopiero na dzień 5 maja 2023 r., a więc po trzech miesiącach.

W rzeczywistości jednak pozwany mógł stawić się w Sądzie na rozprawę w dniu

2 lutego 2023 r. Zarazem sprawa mogła zostać zakończona na pierwszej rozprawie, ponieważ

stawili się wówczas wszyscy wezwani świadkowie i poza niestawiennictwem pozwanego

(które Sąd wówczas błędnie ocenił jako usprawiedliwione, w zaufaniu do oświadczenia

pozwanego) nie było żadnych przeszkód do rozpoznania sprawy.

Z pewnością konieczność przeprowadzenia kolejnej rozprawy w sprawie negatywnie

rzutowała na sprawne prowadzenie postępowania. Odpowiedzialność za powyższe ponosi

pozwany, który instrumentalnie wykorzystał przepisy procesu cywilnego odnoszące się do

odroczenia rozpraw, aby przedłużyć czas trwania postępowania sądowego.

Na mocy art. 226 § 2 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 163 § 1 k.p.c. Sąd nałożył więc na

pozwanego grzywnę w kwocie 500 zł. Taka dolegliwość powinna uzmysłowić pozwanemu,

że nie jest dopuszczalne umyślne wprowadzanie Sądu w błąd. Wysokość grzywny

uwzględnia status materialny pozwanego i jest związana ze stopniem nadużycia prawa

procesowego. Należy zauważyć, że Sąd - w świetle treści art. 163 § 1 k.p.c. - mógł nałożyć na

pozwanego wyższą grzywnę, ale zdaniem Sądu takie rozwiązanie byłoby zbyt dolegliwe dla

pozwanego. Grzywna w kwocie 500 zł spełni swój cel.

Na mocy art. 226 §2 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd uwzględnił wniosek powoda

o przyznanie mu kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości. Skoro pozwany

doprowadził do nieuzasadnionego odroczenia rozprawy, to wpłynął ujemnie na sytuację

powoda, który liczył na szybkie zakończenie postępowania. W świetle doświadczenia

życiowego było zaś wiarygodne oświadczenia powoda, że w związku z koniecznością

stawienia się jego pełnomocnika na kolejną rozprawę, zmuszony był ponieść dodatkowe

koszty związane z honorarium reprezentującego go radcy prawnego.

Biorąc powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji.